حجیت انتخاب گفتمانی

                                                                                                    

"شما در یک روز یک حرکتى میکنید، یک انتخابى میکنید، یک اقدامى میکنید که تأثیر آن در کوتاه‌مدت، در چهار سال، و در بلندمدت، گاهى در چهل سال باقى میماند؛ اینقدر انتخابات مهم است."(1)

جملات بالا فراز هایی از جملات امام خامنه ای در باب اهمیت انتخابات در سرنوشت کشور و انقلاب اسلامی می باشد ، از دیدگاه ایشان انتخابات ریاست جمهوری انتخاب یک شخص یا حزب و گروه خاصی نیست بلکه این انتخاب ، انتخاب یک جریان و یا گفتمانی است که هر رئیس جمهور خواه و ناخواه در عقبه خود دارد و رای ما به هریک از کاندیدا ها در واقع رای به یک گفتمان و جریان است که حتی تا افق چهل ساله نیز در سرنوشت کشور تاثیر خواهد داشت ؛ لذا مطابق ملاک امام خامنه ای صرف رای دادن به یک کاندیدایی که در ظاهر و کوتاه مدت شاید دارای نقاط قوت بهتر و برجسته در حل مشکلات کوتاه مدت و چهار ساله  نسبت به دیگر کاندیدا ها باشد ، کافی نیست ،بلکه ان چیزی که مهم می باشد تاثیرات بلند مدت این انتخاب است که بحث سرنوشت و آینده نظام و کشور را در بر دارد.

از این رو کاندیداهای مطرح شده را میتوان نماینده ای از گفتمان هایی خواند که با انتخاب ان کاندید در اصل گفتمان کاندیدای انتخاب شده بر مراکز فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی نظام حاکم خواهند شد.

 به طور کلی سه گفتمان اصلی در انتخابات 92 حضور دارند که این 8 کاندید را  می توان در این سه گفتمان تقسیم کرد (که البته ملاک تقسیم مواضع  سیاسی و قرابت های فکری و مورد اذعان خود کاندیدا ها می باشد :(

گفتمان اول :گفتمان اصلاحات و سازندگی :مدرنیته اسلامی:لیبرالیزیسم اسلامی

نیمی از 8 کاندید را می توان نماینده این گفتمان دانست ، این گفتمان حداقل 16 سال در کشور امتحان خود را پس داد و با رویکرد های غرب گرایانه و سکولار خود در عرصه های سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی ارزشها و ارمان های انقلاب و انقلابی گری را به حاشیه برد و قطار انقلاب را از ریل اصلی خود خارج کرد و آخرین ضربه خود را در فتنه 88 بر پیکره انقلاب وارد کرد .حال شاهد هستیم که سران آن ندای بازگشت و ارتجاع به قبل از سال84 را چند ماهی است که دوباره سرداده و خواستار بازگشت به مدل های شکست خورده کارگزاران و اصلاحات هستند.به عنوان نمونه درباب نوع دید اقتصادی این گفتمان  میتوان کتابی را که در مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت منتشر شده و منسوب به یکی از این 4 کاندید می باشد مطرح کرد .در صفحه 782 این کتاب، الگوی مناسب برای  توسعه مطلوب کشور مکتب "نئوکنزی " انتخاب شده است که در تضاد کامل با مبانی اسلامی و مباحث مطرح شده در باب الگوی اسلامی -ایرانی پیشرفت و مفاهیم دیگری نظیر اقتصاد مقاومتی ( مطالبات رهبری معظم انقلاب)است. در صورت انتخاب یکی از این چهار کاندید شاهد حضور حداکثری این گفتمان در دولت و بدنه اجرایی کشور خواهیم بود.از ثمرات این گفتمان می توان :

خارج شدن شعار های اساسی انقلاب ازمحور برنامه‏ ریزی ها  و سیاست ها ،گرایشهای سکولارستی در بدنه مدیران کشور ،عدم اعتماد به نفس ملی ،به حاشیه رفتن و فراموشی عدالت محوری،فراموشی مناطق محروم و قشر مستضعف جامعه ،عدم جرات برای فساد ستیزی ،روحیه اشرافی گری در بین مسئولین ،تبدیل شدن اشرافی گری به ارزش ،عدم روحیه استکبار ستیزی،شرمندگى در مقابل غرب و غربزدگى ، انفعال در سیاست خارجی و قدرت های زورگو ، شرمندگی از مطرح کردن گفتمان انقلاب در بین مسئولین وقت ،گسترش روزافزون بی‌بند و باری فرهنگی در کشور ، به سخره گرفته شدن مفاهیم دینی و انقلابی در مراکز فرهنگی و علمی کشور و دهها موارد دیگر که در این نوشتار یارای مجال نیست ، نام برد.

گفتمان دوم :اصولگرایان توسعه گرا : تکنو کراسی و سکولاریسم پنهان

"مراقب باشیم دچار سطحى‌گرى و ظاهرگرائى نشویم، دچار تحجر نشویم - این یک طرف قضیه است - دچار سکولاریسمِ پنهان هم نشویم. گاهى اوقات در ظاهر، تبلیغات، تبلیغات دینى است؛ حرف، حرف دینى است؛ شعار، شعار دینى است؛ اما در باطن، سکولاریسم است؛ جدائى دین از زندگى است؛ آنچه که بر زبان جارى میشود، در برنامه‌ریزى‌ها و در عمل دخالتى ندارد. ادعا میکنیم، حرف میزنیم، شعار میدهیم؛ اما وقتى پاى عمل به میان مى‌آید، از آنچه که شعار دادیم، خبرى نیست."(2)

هشداری که امام خامنه ای در فراز های فوق بیان کرده اند ،خطری است که امروز انقلاب را در راه رسیدن به تمدن نوین اسلامی تهدید میکند ،تعابیری نظیر ژاپن اسلامی، چین اسلامی ،مالزی اسلامی ، دولت توسعه گرا و مطلوبیت تکنوکراسی را میتوان از جمله کلید واژه هایی دانست که صراحتا توسط کاندیداهای این جریان بکار گرفته شده است.  این در حالی است که سالها است امام خامنه ای بحث الگوی اسلامی -ایرانی پیشرفت مطرح کرده و خطر این نوع نگاه در پیشرفت کشور را گوشزد کردند:

"امروز در چشم بسیارى از نخبگان ما، بسیارى از کارگزاران ما، توسعه و پیشرفت را باید از روى مدلهایى که غربى‏ها براى ما درست کرده‏ اند، دنبال و تعقیب کنیم. امروز در چشم کارگزارانِ ما این است و این چیز خطرناکى است؛ چیز غلطى است؛ هم غلط است، خطاست، هم خطرناک است... این وضعیت کاملاً خطرناکى براى کشور است... ما باید پیشرفت را با الگوى اسلامى - ایرانى پیدا کنیم. این براى ما حیاتى است . چرا میگوئیم اسلامى و چرا میگوئیم ایرانى؟ اسلامى به خاطر اینکه بر مبانى نظرى و فلسفى اسلام و مبانى انسان‏شناختى اسلام استوار است. چرا میگوئیم ایرانى؟ چون فکر و ابتکار ایرانى، این را به دست آورده؛ اسلام در اختیار ملتهاى دیگر هم بود. این ملت ما بوده است که توانسته است یا میتواند این الگو را تهیه و فراهم کند. پس الگوى اسلامى ایرانى است."(3)

این جریان گرچه در مباحث اعتقادی و دینی مشکلی ندارد و شعار ها و دغدغه های خود را کاملا رنگ دینی و انقلابی نشان می دهند و واقعا هم هیچ سو نیتی  ندارند، اما در مرحله عمل و اداره جامعه آن چیزی که مبانی برنامه ها و اهداف خود قرار می دهند ،هیچگونه نسبتی با باورهایشان ندارد و با نگاه حداقلی خود نسبت به دین و کارامدی ان در اداره جامعه و با تشکیل یک دولت حداقلی اسلامی ،الگوهای توسعه غربی را ملاک و معیار خود قرار می دهند. از این منظر میتوان قرابت نزدیکی بین گفتمان اول و دوم مشاهده کردکه این بار تکنوکراتی از نوع اصولگرایی می باشد.

 به عنوان نمونه  در مقاله ای که کاندیدای مطرح این جریان در سال 1387 با عنوان "دولت توسعه و ضرورت های شکل گیری آن در ایران" منتشر کرد ، در آن به آسیب شناسی نظری عقب ماندگی جامعه ایران پرداخت و در نهایت با محور قرار دادن توسعه، از ضرورت رسیدن به آن و تشکیل یک دولت توسعه گرا سخن گفت . هرچند در آن از طی کردن این راه بدون اسیب های آن و ضرورت بومی گزینی نیز سخن گفته است ، ولی باز شاهد هستیم که اخیرا نیز نوع دیدگاه مطرح شده توسط این شخص به پیشرفت و عدالت همان دیدگاه گفتمان سازندگی است که عدالت را توزیع فقر میداند که پیامدهای این نوع نگرش را  می توان در همان سال های سازندگی و اصلاحات مشاهده کرد.

 الگوهای توسعه غربی  با خود گفتمانی را به همراه دارد که تمامی اهداف اقتصادی و توسعه ای در ذیل آن تحقق پیدا میکند. این الگوها با پیش‏ فرض‏ها و تعاریف مادی از انسان و جامعه و  تاریخ به تدریج باور های اجتماعی انسان‏ را با ارزش‏های و آرمان‏های غربی هماهنگ می‏نماید.

روند توسعه غربی با تکیه بر آزاد بودن بی قید و شرط انسان و تقدیس تولید ثروت آغاز می گردد و گرچه اهداف قابل پذیرشی مانند رفع محرومیت از سطح جامعه و فقر زدایی را نیز همراه خود دارد ولی در مبنا دچار مشکلات جدی است که در نهایت به ایجاد انحرافات اقتصادی ، اخلاقی و عدم توسعه ارزش های انسانی در یک جامعه منتهی می گردد.از این منظر اساسا  انقلاب اسلامی با این نوع مدل های غربی در تضاد مبنایی  و آرمانی قرار دارد.

لذا این گفتمان نیز نوعی دیگر از ارتجاع وانحطاط پنهان از ارمان ها و اهداف انقلاب بشمار می رود که شاید در کوتاه مدت مطلوب باشد اما در بلند مدت باید ثمرات سوء ان را همانند گفتمان اول انتظار داشت .

گفتمان سوم:مقاومت و پیشرفت : تمدن نوین اسلامی
"این را همه بدانند که آنچه ما برای رئیس‌جمهور آینده نیاز داریم، عبارت است از امتیازاتی که امروز وجود دارد، منهای ضعفهائی که وجود دارد."(4)

پیام بیانات امام خامنه ای در ابتدای سال این بود گفتمانی که در سوم تیر شکل گرفت تا به امروز مورد تایید است که البته نقاط ضعف شخص رئیس جمهور مانع از نخواهد شد که این گفتمان  زیر سوال رود ،گفتما سوم تیر که به تعبیر رهبر انقلاب باعث احیای ارزش های انقلاب و بازگرداندن قطار انقلاب به ریل اصلی شد ،تنها گفتمانی است که میتواند فرایند تحقق اهداف پنج گانه انقلاب اسلامی که اخرین مرحله ان ایجاد تمدن نوین اسلامی است عهده دار شود.

گفتمان مقاومت و پیشرفت گفتمانی است که اعتقاد به کارایی دین در اداره همه شئون  جامعه دارد و الگوی پیشرفت را مبتنی بر الگوی اسلامی ایرانی قرار میدهد و در مواجهه با تمدن غرب تقلید را اصل قرار نمی دهد. قدرت ،ظرفیت و انرژی متراکمی را که در انقلاب می بیند مانع از ان میشود که دست از مقاومت دربرابر مستکبران عالم بردارند و با اتکا به ایمان خود همه موانع را برداشته و توانایی تحقق تمدن اسلامی را دارند. عدالت  و عدالت محوری را نه به عنوان ارزشی درجه دوم که محور انقلاب اسلامی میداند که باید در تمام شئون نظام اسلامی استقرار پیدا کند.

این گفتمان تنها گفتمان ناب انقلاب اسلامی است که دشمن بالاترین احساس خطر از انقلاب را از جانب این گفتمان دارد که در فتنه 88 دیدم که با تمام قوا وارد عمل شدند و اکنون نیز این خطر را فقط از جانب تنها نماینده کاندید این گفتمان دارند.

دکتر سعید جلیلی تنها نماینده این گفتمان در عرصه انتخابات است و تنها کسی است که با رویکرد گفتمانی و احیای ارزش های دین و انقلاب پا به عرصه رقابت گذاشته است وتنها کاندید است که به دنبال حضور اندیشه دینی در تمام عرصه های اجتماعی و سیاسی است .ایشان جایگاه انقلاب در تاریخ را به خوبی شناخته است و مقاومت را شرط پیشرفت انقلاب اسلامی میداند.

این روزها غالب کاندیدا ها نقاط ضعف خود را با مشکلات اقتصادی و معیشتی که مردم با ان مواجه هستند پنهان کرده اند و تمام همت و سعی شان را نیز بر روی همین مشکلات متمرکز کردند اما تنها کاندیدی که بدنبال مطرح کردن  گفتمان انقلاب اسلامی است ،دکتر جلیلی است.

ازسوی دیگر ظرفیت های پیش روی دکتر جلیلی برای حل مشکلات اقتصادی را میتوان بیش از دیگر کاندیدا ها مشاهده کرد.حضور تیم اقتصادی قوی نظیر دکتر زاهدی وفا که اشراف کاملی در طرح تحول اقتصادی دارد و دکتر درخشان که شاید جزءمعدود نظریه پردازان اقتصاد اسلامی است .هر دو این بزرگواران جز شورای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بوده که میتوانند در تحقق بخشیدن به اقتصاد مقاومتی مورد نظر رهبر معظم انقلاب اقدامات شایانی انجام دهند.استفاده از ظرفیت هایی مانند سازمان شبکه تحلیل‏گران تکنولوژی ایران ،بسیاری از اساتید و نخبگان دانشگاه امام صادق علیه السلام و داشگاه شریف ،حضور نخبگان و تیم اقتصادی جبهه پایداری ،حضور وزاری خوش سابقه دولت نهم که از درخشان ترین وزاری تاریخ انقلاب هستند،حضور نیروی های پرتوان اجرایی دولت فعلی و استفاده از سایر اصولگرایان را میتوان نام برد.

لذا تنها کسی که هم صلاحیت پیشبرد گفتمان ناب انقلاب اسلامی  و  هم توان اجرایی لازم  را  میتواند داشته باشد ، دکتر سعید جلیلی است.

در پایان میتوان گفت انچه که ملاک و حجیت در رای دادن به شخص است ، توان اجرایی و یا ناجی مشکلات اقتصادی کشور بودن نیست ملاک حجیت رای ما رای به گفتمانی است که توسط ان کاندید در کشور پیاده خواهد شد و توان پیشبرد اهداف انقلاب و ماموریت های جهانی ان را خواهد داشت ، البته در درجه بعد مسائل معیشتی و اقتصادی نیز که مورد نیاز کوتاه مدت ماست ، نیز مهم خواهد بود.

با جملاتی ای گهربار از امام بزرگوار رض این نوشته را به پایان می رسانم :

"مسائل اقتصادی و مادی اگر لحظه‌ای مسئولین را از وظیفه‌ای که بر عهده دارند منصرف کنند خطری بزرگ و خیانتی سهمگین را به دنبال دارد."

"من باز می‌گویم همه مسئولان نظام و مردم ایران باید بدانند که غرب و شرق تا شما را از هویّت اسلامی‌تان ـ به خیال خام خودشان ـ بیرون نبرند آرام نخواهند نشست، نه از ارتباط با متجاوزان خوشنود شوید و نه از قطع ارتباط با آنان رنجور، همیشه با بصیرت و با چشمانی باز به دشمنان خیره شوید و آنان را آرام نگذارید که اگر آرام گذارید لحظه‌ای آرام‌تان نمی‌گذارند."(6)

"چه کسى است که نداند مردم عزیز ما در سختى هستند و گرانى و کمبود بر طبقه مستضعف فشار مى‏ آورد، ولى هیچ کس هم نیست که نداند پشت کردن به فرهنگ دوَل دنیاى امروز و پایه ریزى فرهنگى جدید بر مبناى اسلام در جهان و برخورد قاطع اسلامى با امریکا و شوروى، فشار و سختى و شهادت و گرسنگى را به دنبال دارد و مردم ما این راه را خود انتخاب کرده ‏اند و بهاى آن را هم خواهند پرداخت و بر این امر هم افتخار مى‏ کنند. این روشن است که شکستن فرهنگ شرق و غرب، بى شهادت میسر نیست."(7)

.....................................................................................

پی نوشت:

1.بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم‌ 25/02/92

2.بیانات در دیدار جوانان استان خراسان شمالی ۱۳۹۱/۰۷/۲۳

3.بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسى مشهد 25/02/86

4.بیانات در حرم مطهر رضوی 92/01/01

5.صحیفه امام(ره)؛ جلد 21؛ ص 325.

6.صحیفه امام(ره)؛ جلد 21؛ ص 325.

7.صحیفه امام(ره)؛ جلد 21؛ ص 325.